W życiu trzeba mieć szczęście

Jak wygląda proporcja liczby pracowników do ilości mieszkań i zasobów Spółdzielni?

To nie jest właściwa miara, bo Spółdzielnia jest przedsiębiorstwem wykonującym usługi zarządzania nieruchomościami, ale też korporacją członkowską, a część działań wynika wprost z przepisów ustalających w jaki sposób należy to czy tamto realizować. Można te powinności wykonywać w różnoraki sposób, albo poprzez zatrudnienie na etatach swoich pracowników, a można potencjałem zewnętrznym na podstawie zleceń i umów z przedsiębiorstwami – bez własnych służb. Z reguły ten drugi system jest droższy, bo usługodawca ma prawo do doliczenia swojej marży i zysku. Mamy zasoby odpowiadające rozmiarami i liczbą mieszkańców sporej wielkości miastu. Spółdzielnia jednak to dualny organizm – jest przedsiębiorstwem w systemie gospodarczym kraju, a równocześnie (przynajmniej z założenia) przedsiębiorstwem społecznym, którego majątek jest prywatną częścią jej członków – z tych względów zarządzamy poprzez struktury samorządowe – według demokratycznych zasad zapisanych w statucie i w interesie i na rzecz ogółu członków korporacji. Organy władzy spółdzielni pochodzą zatem z wyboru członków, a w Walnym Zgromadzeniu uczestniczyć może każdy członek na identycznych, równych prawach. Jako przedsiębiorstwo spółdzielcze oczywiście Spółdzielnia nasza zatrudnia zatrudnia pracowników, których liczbę limitują zadania i system organizacji, umożliwiający ich realizację. W naszej Spółdzielni w znacznym zakresie i na newralgicznych odcinkach korzystamy z własnych pracowników, ale już w robotach bardzo specjalistycznych, dużych remontach, przy budowie nowych domów czy obiektów infrastruktury posiłkujemy się angażowaniem funkcjonujących na rynku przedsiębiorstw branżowych. Toteż np. ja – jestem np. dyrektorem spółdzielni – jako przedsiębiorstwa (zwłaszcza wobec pracowników i innych firm zewnętrznych), z drugiej – pełnię funkcję prezesa Zarządu Spółdzielni i wspólnie z pozostałymi członkami Zarządu (jest nas w sumie – troje) odpowiadamy za wykonywanie zadań zastrzeżonych w ustawie i statucie do kompetencji tego organu, czyli Zarządu. Organami władzy nad Zarządem jest Rada Nadzorcza i Walne Zgromadzenie, jako organy stanowiące i kontrolno-decyzyjne w zakresie kluczowych spraw (wymienianych w Prawie spółdzielczym i w ustawie o spółdzielniach mieszkaniowych). W osiedlach – udział mieszkańców w podejmowaniu decyzji ich dotyczących zapewniają Rady Osiedli. Prawda jest taka, że w europejskich kategoriach co do wielkości jesteśmy spółdzielnią średnią, ale tutaj – w Polsce – po „rozczłonkowaniu” na przestrzeni minionego ćwierćwiecza wielu spółdzielni mieszkaniowych na mniejsze „organizmy” jesteśmy postrzegani jako „moloch”. Mieszkań aktualnie posiadamy blisko 20 tysięcy, do tego lokale użytkowe, garaże, pawilony handlowe. Tym wszystkim zarządza 17 wydzielonych gospodarczo i ekonomicznie administracji osiedlowych pod nadzorem wybieranych co 4 lata przez mieszkańców spośród obecnych na Zebraniach Osiedlowych członków – 18 Rad Osiedlowych. Posiadamy własne służby wyspecjalizowane w niektórych działalnościach – jako zakłady celowe, a więc Zakład Ciepłowniczy (z sekcją zieleni), Zakład Usług Parkingowych, Serwis Techniczny zapewniający w wolnym od pracy czasie – pogotowie techniczne na wypadek awarii, itp. Łącznie dla obsługi ok. 30 tysięcznego „miasta w mieście” zatrudniamy niespełna 370 pracowników (łącznie – pracowników biurowych, obsługi technicznej, konserwatorów, ciepłowników, itd.). Praca w Spółdzielni to nie tylko 8 godzin kodeksowych dziennie. To nie jest tylko zwykła praca zarobkowa, ale i misja, autentyczna praca społeczna, którą trzeba lubić i starać się wykonywać z poszanowaniem różnorodności oczekiwań mieszkańców, na rzecz których pracujemy. I pracownicy o tym wiedzą. Muszę też podkreślić, że lubię moją pracę, która dała mi możliwość poznania na przestrzeni lat wielu mądrych, znanych i mniej znanych powszechnie na naszym trenie i nie tylko u nas – ludzi. W tym zasadza się też i moje szczęście, bowiem pełniąc nieprzerwanie od 1990 roku funkcję Prezesa Zarządu zawsze współdziałali ze mną ludzie mądrzy, rzetelni i bezinteresowni – były to setki autentycznych działaczy społecznych wchodzących w skład kolejnych Rad Nadzorczych, Rad Osiedli czy uczestnicy Zebrań Osiedlowych oraz mieszkańcy spotykani w różnych dotyczących ich życia okolicznościach. W znakomitej większości byli to ludzie, którym na sercu leżało dobro Spółdzielni i słuszny interes zrzeszonej w niej członków. Dorobek naszej Spółdzielni i dobry wizerunek w mieście to nasza wspólna zasługa – działaczy, szeregowych członków i kadry pracowniczej. Naprawdę w organach naszej Spółdzielni, mimo oczywistej zmienności składów, działało i działa wiele znakomitych osób, poświęcających swój prywatny czas dla ogólnego dobra. Brzmi to jak hasło reklamowe, ale ich dziełem jest wiele cennych inicjatyw gospodarczych, kulturalnych, społecznych – dzięki którym udało się zrealizować wiele dobrych dla spółdzielców i dla miasta projektów. Warto podkreślić, że w naszej Spółdzielni Rady Osiedlowe są nie tylko społecznym organem opiniodawczym, lecz są wyposażone w szereg uprawnień stanowiących, np. decydują o wysokości stawek eksploatacyjnych w danym osiedlu, kontrolują i oceniają czy ponoszone koszty są zasadne, czy i jak można je obniżyć, współdecydują o kolejności i zakresie remontów, uczestniczą w wyborach wykonawców i odbiorach robót, itd. Jestem dumna z tej specyfiki naszej Spółdzielni, a wypracowany model oddolnego zarządzania i kontroli nadzorczej nad wyodrębnionymi ekonomicznie osiedlami, poprzez reprezentantów mieszkańców, w sposób istotny przyczynia się do poprawy warunków zamieszkiwania w naszych osiedlach. 

W Spółdzielni są osoby odpowiedzialne za obserwowanie światowych trendów w mieszkalnictwie, pasjonaci tej tematyki?

Oczywiście, obserwacje, ale też współpraca międzynarodowa są dla nas bardzo ważne (choćby z krajami ościennymi: Niemcami, Czechami czy do niedawna z Holandią). Mamy kontakty robocze również z wieloma krajowymi spółdziel-niami, ich zarządami i radami nadzorczymi – umożliwiającymi wymianę doświadczeń, adoptowanie tego co sprawdzono jako dobre, uniknięcie „wpadek”, które ktoś „zaliczył”, itp. Staramy się śledzić trendy w mieszkalnictwie światowym, czerpać natchnienia i inspiracje i umiejętnie transponować je na nasze „podwórko”. Staramy się uczestniczyć w specjalistycznych targach budownictwa, kongresach gospodarczych, być kreatywnymi gospodarczo – z myślą o rozwoju Spółdzielni. W swoim czasie tworzyliśmy własną katowicką telewizję kablową (którą później odsprzedaliśmy ze sporym dla KSM zyskiem przeznaczając dochód na potrzeby remontowe zasobów). Naprawdę staramy się dynamicznie i nowocześnie odpowiadać na problemy i wyzwania współczesności, poszukiwać niekonwencjonalnych sposobów na zwiększenie puli dostępnych środków finansowych – ciągle za małych w stosunku do rosnących potrzeb i oczekiwań społecznych i prawnych, bowiem większość posiadanych zasobów mieszkaniowych pochodzi z lat 70-tych, 80-tych ubiegłego wieku.

Jak wyglądała Pani droga życiowa od dzieciństwa do odnalezienie zawodowego spełnienia właśnie w Spółdzielni?

Wcześnie zostałam bez matki – gdyż moja mama zmarła gdy miałam niewiele ponad 7 lat. Była nas trójka – ja najstarsza. Ojcu było trudno, toteż ostatecznie wraz z obu braćmi znalazłam się na kilka lat w domu dziecka w Chorzowie. To było takie pierwsze doświadczenie uspołecznienia, bycia w większym gronie, w większej społeczności. W szkole jak pamiętam byłam zarazem „ścisłowcem” i humanistką, pisałem nawet wiersze, a jednocześnie na maturze wybrałam do egzaminu fizykę. Po szkole średniej rozpoczęłam też studia matematyczne (na Uniwersytecie Śląskim), ale wkrótce okazało się, że studia dzienne, z uwagi na obciążenia finansowe i sytuację rodzinną są nie dla mnie – musiałam podjąć pracę zarobkową. Rozpoczęłam pracę jako stażysta w Prezydium Miejskiej Rady Narodowej w Tychach. Pracowała tam również żona ówczesnego prezesa Katowickiej Spółdzielni Mieszkaniowej, mojego późniejszego „szefa” i wzorca – Pana Władysława Kamińskiego, którego znałam z lat szkolnych, ponieważ do liceum uczęszczałam z ich córką Bożeną. Mój życiorys i sytuacja rodzinna była im znana (P. Władysław Kamiński był w szkole Przewodniczącym Komitetu Rodzicielskiego). Zaproponowali mi lepiej płatną pracę w Katowickiej Spółdzielni Mieszkaniowej. Przyznam szczerze, że na początku nie miałam zielonego pojęcia czym jest spółdzielczość i jaka to będzie praca, jednak, gdy już tu pracowałam, zaczęłam się interesować historią spółdzielczości i zasadami jakimi się kieruje. W miarę poznawania zasad spółdzielczych byłam coraz bardziej ciekawa, czym się kierowali i kierują ludzie, decydując się na taką formę realizacji swych celów, współdziałanie i pracę społeczną bez zysku. Interesowali mnie ludzie – jako tacy, zebrania z mieszkańcami, praca społeczno-kulturalna (w „kółkach pracy kobiet” – bo tak się to wtedy nazywało). Stawałam się entuzjastką ruchu spółdzielczego. Nie przeszkadzało mi, że początkowo jako referent pełniłam w Spółdzielni rolę „przynieś, podaj, pozamiataj”. Wkrótce postanowiłam uzupełnić posiadaną wiedzę i podjąć studia – tym razem ekonomiczne, jako łączące różne gałęzie nauki (humanistycznej i ścisłej). Jako „Skorpionka” z urodzenia byłam i jestem pracowita, toteż w poszerzeniu swej wiedzy dostrzegłam życiową szansę na poprawę osobistego statusu społecznego, tym bardziej, że nauka nie sprawiała mi nigdy problemów. Studia wieczorowe w byłej Akademii Ekonomicznej w Katowicach (dziś Uniwersytet Ekonomiczny) pozwoliły mi połączyć pracę z nauką. Jednocześnie coraz bardziej „wsiąkałam” w pracę, i z czasem Spółdzielnia, kontakt z mieszkańcami, możliwość pomagania innym stały się moją wielką prawdziwą pasją. Ta praca oraz mój (niepoprawny) mimo różnych doświadczeń optymizm życiowy nauczyły mnie, że w codziennym życiu trzeba być przede wszystkim wyrozumiałym dla innych, że nie wszyscy muszą myśleć tak samo jak ja, że ktoś inny też może mieć rację, a do swoich racji innych należy przekonywać konkretami, trzeba też stale się uczyć, weryfikować swoje poglądy, brać pod uwagę koncepcje innych. Nabyte doświadczenie zawodowe przekonało mnie również, iż czasem należy pogodzić się z tym, że nie zawsze to co się zaczęło na pewno się uda osiągnąć i ryzyko odpowiednio wkalkulować, a nadto, że nie wszyscy w otoczeniu są czy będą moimi przyjaciółmi, i że pomimo różnych uwarunkowań i niepewności efektu należy konsekwentnie, jeśli się jest przekonanym iż właśnie to będzie dobre – postępować w zgodzie z sumieniem. 

Udaje się Pani nie myśleć o pracy w czasie wolnym?

Staram się, ale tak całkiem to się nie da. Udaje się mi się tylko gdy jadę na dłuższy urlop lub wycieczkę. W normalnym codziennym trybie nawet w nocy zdarza się, że budzą mnie myśli jak można by lub trzeba rozwiązać jakiś zawodowy problem. Ale to może dlatego, że lubię tę pracę, lubię wyzwania i że generalnie lubię ludzi (nawet tych którzy być może mnie nie lubią). Poza tym uważam (o czym wspomniałam już wcześniej), że w życiu miałam i mam wiele szczęścia. Poznałam i spotkałam na swojej drodze ogromną rzeszę ludzi empatycznych, życzliwych, pracowitych i mądrych. Byli i są w moim codziennym otoczeniu – to moi partnerzy w pracy, dawni i obecni nauczyciele, współpracownicy, liczni działacze społeczni i samorządowi, urzędnicy państwowi i pracownicy wielu współpracujących z KSM-em firm i instytucji, a nade wszystko mieszkańcy naszych domów i osiedli. Nie mogę nie wskazać także na moją kochaną rodzinę i przyjaciół (także z okresu licealnego i studiów), którzy mnie zawsze wspierali w trudnych momentach. Dobrze, że byli i mam nadzieję, że długo jeszcze ze mną będą.